Yeraltı Cami Özellikleri / Karaköy

Yeraltı Cami, ilk bakışta sade bir mescidi andırır. Ancak bilmeyenler için hikayesi oldukça merak uyandıracak cinsten. Bizanslılar döneminden kalma bir mahzen olduğu bilinen cami hakkında tüm merak edilenleri sizler için kaleme aldık.

Yeraltı Cami Tarihi ve Mimari Yapısı

Tarihi

Yapı, Bizanslılar döneminde mahzen olarak kullanılmaktaydı. Bizanslıların doğudan gelen gemi saldırılarını engellemek adına, Haliç’e çektikleri zincirin bağlı olduğu uçlardan birisi burasıdır. İstanbul’un fethinden sonra mahzen olarak kullanılmaya devam edilmiş ve Sultan-ı Mahzen olarak isimlendirilmiştir. Zamanla su sarnıcı, mühimmat deposu gibi ihtiyaçları karşılamak için de kullanılmaya devam edilmiştir.

Yapının “Kurşunlu Mahzen“ olarak anıldığı da tarihi vesikalarda yer alır. İstanbul’u almak için gelen İslam ordusunun bazı eşyaları mahzene sakladıkları ve kapısını da kurşunla örttüklerine dair bilgiler vardır. Bu nedenle mahzen kurşunlu mahzen olarak da anılır.

Mimari Yapısı

Cami, dört kapıdan oluşur ve yapı tamamen tonozlardan mürekkeptir. Orijinal yapısı hemen hemen günümüzde de muhafaza edilir. Dört kapıdan ikisi deniz tarafındadır. Diğerleri ise kara tarafında bulunur. Klasik cami kubbesine sahip değildir. Payeler üzerinde yarım bir kubbe vardır. Tek şerefeli bir minaresi de bulunur.

Yeraltı Cami Hikayesi

Mahzeni camiye çevirme fikri aniden ortaya çıkan bir durum değildir. Üsküdar ahalisi tarafından görülen rüyalar sarayın dikkatini celp eder ve mahzenin çevresinde gömülü kişiler olduğuna dair haberlerin araştırılması üzerine ekip kurulur. Harekete geçen ekip tarafından mahzen çevresinde mezar tespitleri yapılır. Daha sonra birinci Mahmut tarafından mahzenin camiye çevrilmesi için çalışma talimatı verilir. 1750’de mahzen cami olarak hizmete açılır.

Sahabe türbeleri

Mahzen etrafında tespit edilen mezarlar İstanbul’u ilk kuşatan İslam Ordusu’ndaki isimlere aittir. Bunlardan biri sahabeden Amr bin As ve Veyh bin Hüşeyre yer alır. Tabiin isimleri arasında zikredilen Süfyân bin Uyeyne de camiye girerken hemen sol tarafta metfun bulunur. Bu isimler, önemli olduğu için bilhassa Ramazan ayları içerisinde ve Kadir Gecesi’nde çokça ziyaret edilir. Eyüp Sultan Türbesi’nden sonra en çok ziyaret edilen noktalardan biri Yeraltı Camii’dir.

Amr bin As: Amr bin As Müslüman olmadan önce Habeşistan’a hicret eden Müslümanların iadesini Habeş kralı Necaşi’den isteyen kişi. Müslüman olduktan sonra ise Hz. Ebubekir döneminde Güneydoğu Filistin’i, Hz. Ömer zamanında da Filistin’in tamamını feth etmiş bir kumandan. Kısa sürede İskendireyi teslim alarak Mısır topraklarına hakim olan Amr bin As, Mısır fatihi olarak anılmaya başlar. 40 küsur hadis-i şerif rivayet etti. 90 yaşında Mısır’da vefat etti. Camideki makamının, buraya sık gidip geldiği için anısına yapıldığı söyleniyor.

Vehb bin Hüşeyre: Hz. Muhammed’in (s.a.v) “İstanbul mutlaka fethedilecektir. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden ordu ne güzel ordudur” hadisinin güzelliğine erişmek için diğer sahabe ve tabiinler gibi İslam ordusuna katıldığı ve kuşatma esnasında ön saflarda şehit düştüğü rivayet ediliyor. Kabir ya da makamı camide bulunuyor.

Süfyân bin Uyeyne: Hafızası çok kuvvetli olduğu için dört yaşında Kur’an-ı Kerim’i ezberledi. Yedi yaşında hadis yazmaya başladı. İslam tarihinde önder bir kişilik olan Süfyân bin Uyeyne’nin sahabe büyüklerinden 87’siyle görüştü. 70’inden hadis dinleyip aktardı. 7 bin civarında hadis rivayet etti. Aktardığı hadislerin sahihliğinde söz birliği var. Fıkıh ve hadis alimi olan Süfyân bin Uyeyne fıkhı ilmiyle de İmam-ı Şafii’ye ders vermiş bir isim. Buhari’de yer alan “Ameller ancak niyetlere göredir” hadisini aktaranlarından biri. Et-Tefsîr ve El-Cami adında iki eseri bulunuyor. İmam-ı Şafii onun için “Hz. Süfyân’ın, Allah’tan korkmasının çok olması, her an Allah ile meşgul olduğunun delilidir. Allah bana, hadis-i şerif ilmini Süfyân bin Uyeyne’den nasip etti” diyor.

Yeraltı Cami Ulaşım Bilgileri

Adres: Kemankeş Karamustafa Paşa Mahallesi, Kemankeş Cd. No:23 Beyoğlu/İstanbul

Konum bilgisi için tıklayınız.

Nasıl Gidilir?

Toplu Taşıma İle Ulaşım: Karaköy’e gelen herhangi bir otobüs ya da T1 tramvayı ile Karaköy durağında indikten sonra yaklaşık 5 dakika yürüme mesafesindeki Cami’ye ulaşabilirsiniz.